سنجش جدایی‌گزینی فضایی شهر قم و ارتباط آن با ساختار ...

جدایی‌گزینی میان گروه‌های اجتماعی در شهر فاصله اجتماعی و فیزیکی بین گروهای مختلف مردمی را افزایش می-دهد و منجر به طرد اجتماعی و پیامدهای منفی در شهر می‌شود. افزایش درک رابطه بین ساختار فضایی شهر و الگوهای جدایی‌گزینی از عواملی هستند که باعث تحقق‌پذیری بیشتر در اجرای طرح‌ها و موفقیت بیشتر مدیریت شهری می‌گردد، بنابراین هدف کلان این پژوهش چگونگی جدایی‌گزینی ساکنان طبقات مختلف شهر قم و تحلیل ارتباط با ساختار فضایی شهراست. روش تحقیق کمی بوده و رویکرد آن توصیفی-تحلیلی می‌باشد. به همین منظور ابتدا به سنجش میزان جدایی-گزینی چند گروهی بین طبقات بالا، متوسط و پایین شهر پرداخته شد که نتایج حاکی از وجود یک جدایی‌گزینی متوسط میان اقشار موجود در شهر بود. همچنین با بررسی شاخص‌های بررسی ساختار فضایی شامل توزیع، خوشه‌بندی و تجمع بر پایه داده‌های آماری جمعیت و فعالیت 1390 بر مبنای 758 حوزه آماری شهر قم نتایج گویای برخورداری شهر قم از یک ساختار متمرکز و خوشه‌ای بود. برای یافتن ارتباط بین میزان جدایی‌گزینی و توزیع جمعیت و فعالیت از همبستگی دو متغیره موران برای این منظور استفاده شد که نتایج نشان می‌دهد بین میزان آنتروپی جدایی‌گزینی محلی طبقه پایین شهر و میزان آنتروپی جمعیت و فعالیت با مقدار شاخص موران به دست آمده (36/0) ارتباط مستقیم و مثبتی وجود دارد و میان میزان جدایی‌گزینی طبقه بالا و متوسط با توزیع جمعیت و فعالیت ارتباط منفی و معکوسی وجود دارد با میزان موران بدست آمده به ترتیب برابر با ( 36/0-) و (24/0-). با استفاده از رگرسیون فضایی برای یافتن تاثیرگذارترین طبقه در شکل‌گیری ساختار فضایی شهر قم نتایج بدست آمده حاکی از این بود که طبقه بالای شهر با مقدار (R^2= 0.27) بیشترین تاثیر را داشته و در مراتب بعدی طبقات پایین و متوسط شهر موثر بوده‌اند. مبانی نقشه برداری حرفه ای...